19 dự án giao thông trọng điểm được đề nghị áp dụng cơ chế thưởng nếu doanh nghiệp làm hiệu quả, rút ngắn thời gian thi công.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, cùng doanh nghiệp trong ngành xây dựng dự thảo nghị định về chế độ thưởng hợp đồng với các gói thầu giao thông trong chương trình phục hồi kinh tế – xã hội, và một số dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm của ngành giao thông.
Việc ban hành cơ chế này, theo cơ quan soạn thảo, nhằm khuyến khích các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, giúp các dự án trọng điểm sớm được khai thác, trở thành động lực phục hồi kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng. Điều này được đặt trong bối cảnh nhiều dự án quan trọng đang chậm triển khai, tạo nhiều hệ luỵ cho kinh tế xã hội.
Danh mục được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất gồm 19 dự án như: xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 và 2021-2025; đường vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội; đường vành đai 3 TP HCM; các dự án xây dựng đường cao tốc giai đoạn 1 nối Khánh Hoà – Buôn Ma Thuột, Biên Hoà – Vũng Tàu, Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng…; dự án đường sắt đô thị Hà Nội, TP HCM; xây dựng cảng hàng không Quốc tế Long Thành.
Về nguồn tiền thưởng, Bộ cho biết, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, và các văn bản hiện hành không quy định cụ thể về khoản chi độc lập để thưởng hợp đồng. Tuy nhiên, theo quy định về xây dựng, thưởng hợp đồng là một nội dung của hợp đồng, gắn với giá trị gói thầu. Vì vậy, Bộ đề xuất Chính phủ cho phép sử dụng phần vốn dư sau đấu thầu (bao gồm cả chỉ định thầu) và chi phí tiết kiệm trong quá trình thực hiện gói thầu làm nguồn thưởng.
Trong đó, phương thức tính là: (Số tiền thưởng bằng số tiền dư sau đấu thầu không tính dự phòng) x (tỷ lệ thời gian được rút ngắn) x (hệ số khuyến khích – đang đề xuất là 2)
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tiền thưởng phải đủ hấp dẫn với nhà thầu nên cần có hệ số khuyến khích nhằm đảm bảo trong điều kiện lý tưởng, doanh nghiệp được thưởng tối đa số tiền thưởng. Theo thống kê của Bộ Giao thông Vận tải, với gói thầu của nhóm A trở lên (chủ yếu các dự án, công trình có quy mô lớn, trong đó nhóm ít nhất từ 800 tỷ đồng), tỷ lệ thời gian rút ngắn tối đa là 50%, nên ban soạn thảo đề nghị hệ số khuyến khích là 2.
Thực tế, cơ chế khuyến khích, thưởng hợp đồng đã được Mỹ áp dụng từ 1984. Trong nước, cũng có Bình Dương hồi 2009 đã đưa ra cơ chế thưởng, phạt tiến độ thực hiện hợp đồng với mức thưởng không quá 12% giá trị làm lợi từ hợp đồng.
Hay tại dự án giai đoạn 2 Mai Dịch – Bắc Hồ Linh Đàm, thuộc đường vành đai III Hà Nội (tổng mức đầu tư 5.547 tỷ đồng, chia làm 3 gói thầu với thời gian thực hiện là 30 tháng cho từng gói), chủ đầu tư là Ban quản lý dự án Thăng Long (Bộ Giao thông Vận tải) đã thưởng cho nhà thầu thi công 180 tỷ đồng vì rút ngắn thời gian, giúp tiết kiệm chi phí khoảng 1.499 tỷ đồng.